0
Que é un cafeteiro?
Segundo o dicionario Digalego, dicionario da lingua galega:
cafeteiro, rafr cafetièrePlural: cafeteiros Masculino: cafeteiro Masculino plural: cafeteiros Feminino: cafeteira Feminino plural: cafeteirasadxRelativo ou pertencente ao café.Que toma moito café.SubstantivoPersoa que vende ou cultiva café.Persoa propietaria dun café ou dun cafeal
Por tanto o termino cafeteiro ten moitas acepcións e pode ser utilizado en múltiples contextos para referirse a cousas moi distintas, case todas elas iso si relacionadas co mundo do café
Unha persoa pode ser un cafeteiro porque lle gusta o café, ou porque o vende, ou porque o cultiva, ou calquera outra cousa relacionada co café.
Nos no post monos centrar na acepción do termino cafeteiro como persoa que o cultiva.
Descubramos que é un cafeal e o traballo dun cafeteiro nel.
O longo camiño do café do froito da cafeeira e á cunca, empeza nas plantacións de café.
O noso café diario é o froito do traballo levado a cabo polos Cafeteiros.
O cultivo de café é apaixonante e ten unhas características especiais respecto a outros cultivos.
Colleitar os froitos de café é un duro traballo que a miúdo se realiza a man, todos os nosos cafés son cafés recolleitos desta forma.
Entremos no día a día dos Cafeteiros e o seu traballo nas plantación de café.
As fincas de café require de coidados continuos para manter as árbores de café en bo estado e asegurar a colleita anual.
Existen este tipo de cultivos e por tanto cafeteiros en case todos os países tropicais do planeta.
Nas súas versións de café robusta ou arábica cultívase desde en extensas plantación chas en Vietnam ata o o máis alto das montañas de Xamaica.
O terreo e a súa situación determinan en gran parte o traballo dos cafeteiros.
O traballo de mantemento das plantación de café.
Os Cafeteiros encárganse de manter en bo estado os predios de café, isto inclúe plantar as cafeeiras no lugar idóneo, podalas para que manteñan a forma adecuada para a colleita, revitalizar as cafeeiras máis vellas ou substituílas por novas plantas e evitar as pragas que freen a produción.
Son só algunha dos labores que desenvolven.
A poda e o que se coñece como "zoqueo", cortar o talo principal a certa altura para que rebrote, son moi importantes para manter a plantación limpa, ben aireada e evitar así certas pragas e enfermidades.
Outra cuestión é manter a Cafeteira nuns 2 metros de altura para favorecer a colleita, crecendo salvaxe é fácil que alcancen 3 ou 4 metros máis.
A recolleita do café por parte dos cafeteiros
Na maioría de países prodúcese unha soa colleita de café ao ano cando os froitos do café, coñecidos popularmente como cereixas de café, alcanzaron o punto de madurez óptimo.
Isto sábese porque alcanzan unha cor vermella intensa.
A colleita adoita ser mecanizada nas grandes plantacións situadas en terreos chas.
Pero na maioría de pequenas plantacións ou explotacións realízase a man, seleccionando só as cereixas no punto xusto de maduración.
Ademais nestas plantacións adoita crecer baixo a sombra doutras árbores de maior porte, que é a técnica tradicional utilizada en moitas das zonas do centro e o sur de América.
Todo o café de produción orgánica ou ecolóxica é cultivado á sombra e recolleito a man.
Esta técnica de colleita coñécese como picking e con ela conséguese unha colleita de maior calidade, pero obriga aos que recollen a facer varias pasadas por cada cafeeira.
Os cafeteiros tamén se encargan do procesado do café recolleito na colleita.
Despolpado do froito
Unha vez recollidas as cereixas de café hai que separar o gran do resto do froito. Para iso existen varias técnicas.
Á vez que se colleitan as bagas, elimínanse os residuos da colleita, quítanse as capas que envolven os grans e obtense así o café verde (termo que designa ao café despois de ser procesado e antes do torrado).
A este procedemento coñéceselle como despolpado.
Para levar a cabo esta parte do procesado do café, existen varios métodos e, en función do que se empregue, o custo do café e a súa calidade variarán.
Procesamento do café natural: método por vía seca
É o máis antigo e sinxelo, ademais de requirir pouca maquinaria.
Úsase para o 90 % do café Arábica que se produce en Brasil, para algúns Arábicas da India e O Ecuador, e para a maioría do café de Etiopía, Haití e Paraguai.
Case todos os cafés Robusta procésanse con este método, o cal non é moi práctico para zonas cuxa humidade atmosférica sexa demasiado elevada ou nas que chova frecuentemente durante a colleita. Xa que o café pódese estragar por exceso de humidade
Os cafés procesados desta maneira teñen corpo alto, baixa acidez e sabores exóticos. Tamén, é común atopar sabores a viño e froiteiros intensos.
O método por vía seca consta das seguintes etapas:
Clasificación e limpeza
Durante esta fase do procesado do café, refúganse os froitos verdes, así como os que están demasiado maduros ou danados.
Logo, elimínanse as impurezas (sucidade, terra, ramas, follas…) por cribado ou flotación.
Secado:
As bagas de café expóñense ao sol e vanse anciñando ou angazando manualmente para que se sequen por igual e alcancen unha humidade final máxima de 12,5 %.
Aínda que esta fase adoita durar unhas 4 semanas, nalgúns das explotacións de café máis grandes utilízanse máquinas secadoras para acelerar o proceso.
O secado é a etapa máis importante do proceso, debido a que afecta á calidade final do café verde que se obtén ao finalizar o procesado do café
-
Un café demasiado seco caracterízase porque os grans son quebradizos e, por tanto, defectuosos.
-
Mentres que un café demasiado húmido será proclive a unha deterioración rápida por fungos e bacterias collendo unha cor escura que ninguén quere ver no café que vai torrar.
Descascarillado
As bagas ou cereixas secas almacénanse a granel en silos especiais ata que se envían ao muíño.
Unha vez alí, a descascaradora quita dunha todas as capas exteriores das cereixas secas e, despois, sepáranse, clasifícanse e métense en sacos.
Proceso natural por vía húmida (café lavado)
Este método require o uso dun equipo concreto e cantidades considerables de auga.
O café obtido desta maneira considérase de mellor calidade e adoita ser máis caro.
Por norma xeral, emprégase para todos os cafés Arábica, a excepción do que se produce en Brasil e nos países produtores desta variedade mencionados anteriormente e que usan o método por vía húmida.
De cando en cando utilízase para os Robusta.
Os cafés lavados caracterízanse por ter un corpo máis lixeiro, sabores máis froiteiros e florais, e acidez máis intensa.
O método por vía húmida realízase do seguinte modo
Limpeza e selección
En primeiro lugar, lávanse as cereixas usando tanques repletos de auga corrente e sepáranse mediante cribas as cereixas maduras das que non o están e as grandes das pequenas.
Descascarillado
Esta operación é a principal diferenza entre un método e outro.
No de vía húmida o despolpado faio unha máquina que aperta as cereixas entre ferros fixos e movibles, axustadas para que non se danen os grans.
A carne e a pel do froito quedan ao carón e os grans, recubertos co pergamiño, ao outro.
O descascarillado deberá facerse o máis pronto posible despois da recolección para evitar que o froito se deteriore e afecte á calidade do gran.
Cribado
Os grans despolpados pasan por unhas cribas vibradoras que os separan das bagas que se quedaron sen despolpar, daquelas que teñen forma imperfecta e dos pedazos grandes de polpa que puidesen quedarse adheridos.
Lavado e separación
Os grans despolpados separados pásanse por unhas canles nos que se lavan con auga e sepáranse outra vez poñéndoos a flotar.
Fermentación
Os grans de café colócanse en grandes tanques de fermentación durante 24-36 horas e nos que o pergamiño que envolve os grans de café descomponse baixo a influencia de encimas naturais e lévallo a auga.
Se non se vixía con coidado esta fase do procesado do café, leste pode adquirir un sabor amargo e indesexable.
Lavado
Novamente en tanques ou lavadoras especiais.
Secado
Este proceso ten por obxectivo deixar o café a unha humidade máxima do 12,5 % e pode facerse ao sol ou con axuda dunha secadora mecánica.
É importante ir con coidado para que o secado sexa satisfactorio. En caso contrario, a calidade do café verase afectada.
A última función dos cafeteiros é a de envasado para o transporte do café
O café clasifícase en función do seu tamaño e número de defectos, e se empaqueta en sacos para que o seu almacenamento e transporte sexa máis sinxelo.
Aínda que é certo que para cafés industriais cada vez úsanse máis os contedores, aos torcedores artesanais o café non segue chegando nos sacos de toda a vida.
Como se organizan os cafeteiros
As comunidades cafeteiras son moi diferentes segundo o país e o tipo de explotación.
Existen preto de 25 millóns de pequenos produtores no mundo que producen ao redor dun 70% do café que consumimos, e cunha selección destes é cos que Cafés Sabora traballa.
Moi a miúdo explotan pequenos terreos e comercializan o seu café a través de cooperativas de Cafeteiros.
As cooperativas cafeteiras apareceron no século XX co obxectivo de axudar a todos os seus membros a acceder a mellores recursos, así como comercializar e negociar cos compradores con máis forza.
Trátase de organizacións sen ánimo de lucro nos que unen esforzos os pequenos produtores dunha zona.
O cultivo de café leva a cabo maioritariamente en países en vías de desenvolvemento e as condicións laborais dos cafeteiros foron, e nalgúns casos seguen sendo, precarias.
Neste sentido, as cooperativas de Cafeteiros actúan como unha protección de posibles abusos, ademais de garantir que o traballo queda na zona de produción.
Cousa que non ocorre coas grandes explotacións que empregan maquinaria para a recolección e que moitas veces xera emprego moi escaso nas zonas de produción.
Como cambiou o traballo dos cafeteiros nos últimos anos
A súa produción non parou de crecer nos últimos 200 anos, como en Brasil, a gran potencia cafeteira en cantidade de produción.
De feito, só Brasil cultiva máis do 30% da produción mundial.
En Asía, a produción de café en Vietnam empezou a crecer a partir dos anos 90, cando o goberno relaxou as regras para cultivar e exportar café a gran escala.
Actualmente é o segundo país exportador detrás de Brasil e o café tivo un papel fundamental na recuperación económica do país.
Desde os anos 90, a produción de café mundial creceu por encima do 50%. Actualmente consúmense 7 millóns de toneladas de café ao ano e a demanda segue en aumento.
Este ritmo de consumo supón un auténtico reto para os países produtores xa que o cultivo de café enfróntase ao mesmo tempo a outro gran reto, o cambio climático.
Os cafeteiros diante do reto da sustentabilidade na produción de café
A agricultura ecolóxica e sostible é a clave para asegurar a produción de café no futuro.
Nós levamos apostado polo café ecolóxico ou orgánico máis dunha década, e consideramos que é a única forma sostible de producir café sen afectar o planeta, parando a deforestación á que someten a esta os grandes e mecanizados cultivos industriais de café ao sol.
No cultivo de café ecolóxico as técnicas de cultivo máis eficientes, especialmente no consumo de auga, permiten manter a produción ao mesmo tempo que aseguran a viabilidade ecolóxica dos cultivos.
Doutra banda, asegurar uns ingresos xustos para os cafeteiros é a maneira de promover esta actividade entre os máis novos e deste xeito, asegurar a produción de café no presente e o futuro.
A maior parte do noso café provén de cultivos orgánicos ou ecolóxicos e a nosa aposta é que máis pronto que tarde o sexa o 100% do noso café.
Conclusión sobre os cafeteiros e a produción do café
Detrás dunha boa cunca de café, hai toda unha comunidade de cafeteiros que fixeron do cultivo de café a súa vida.
Produtores que poñen todo o seu amor e mimo en seleccionar os mellores grans para que podamos gozar dun momento Sabora.
En cada cunca de café que tomas ao longo do día hai innumerables horas de traballo da xente do café para que o goces na túa casa.
Tamén che pode interesar: